Vandaag de dag hebben we het, voor wat betreft de “wereldvrede“, steeds meer over de NATO en eigenlijk minder en minder over de Verenigde Naties (UN) Veiligheidsraad. Waarschijnlijk omdat in de Veiligheidsraad 5 landen een VETO hebben en daaronder zijn Rusland en China. Als je, net als de VS, deze 2 landen per definitie als je vijand ziet is het natuurlijk zinloos om de VN te raadplegen.
Daarom gebruikt de VS al decennia graag begrippen als “Coalition of the Willing” (Coalitie van bereidwilligen) of “Multinational Force” voor militair ingrijpen zonder toestemming van de VN Veiligheidsraad (VN resolutie). De laatste jaren echter wordt steeds meer de NAVO hiervoor ingezet. Maar is de NAVO hier voor opgericht? Is de NAVO hiervoor bedoeld?
Eigenlijk al sinds de 2e wereldoorlog heeft de VS zichzelf een taak toebedeeld als “Politie van de Wereld“. Met steekwoorden als democratie, vrije verkiezingen, mensenrechten en regiems hebben de VS eigenlijk altijd wel een oordeel klaar over andere landen. Sinds 2001 spreken ze zelfs van een regelrechte “War on Terror“. Maar wat is terreur eigenlijk? Ik heb het eens opgezocht:
Woordenboek: georganiseerd geweld om een bepaald (politiek) doel te bereiken.
Juridisch woordenboek: oogmerk om de bevolking of een deel van de bevolking van een land vrees aan te jagen, dan wel een overheid of internationale organisatie te dwingen iets te doen, niet te doen of te dulden, dan wel de fundamentele politieke, constitutionele, economische of sociale structuren van een land of een internationale organisatie ernstig te ontwrichten of te vernietigen. (bron: AIVD).
Ironisch genoeg is dit eigenlijk precies wat de VS steeds doet: Met geweld of de dreiging van geweld politieke doelen nastreven in alle landen van de wereld. De diplomatie van de VN of andere kanalen worden steeds minder gebruikt. Terwijl de VN, en meer specifiek de Veiligheidsraad, daar toch voor bedoeld is. Zijn de doelen van de VS eigenlijk wel zo rechtvaardig en democratisch als ze het altijd voorstellen?
De NAVO is opgericht in 1949. Kort na het einde van de 2e wereldoorlog werd voormalig bondgenoot en geallieerde strijdkracht de Sovjet-Unie meer en meer gewantrouwd en de VS meende dat het goed was een “defensieve” organisatie op te zetten, samen met haar West-Europese bondgenoten. Oost-Europa reageerde met het Warschaupact en jarenlang leek onze geopolitiek heel helder (Overigens is de term GEOPOLITIK jarenlang een besmet woord geweest omdat het van de nazi’s kwam). De belangrijkste regel van de NAVO is: “Een aanval op een is een aanval op allen“. M.a.w. als een van de lidstaten in oorlog komt zijn alle lidstaten in oorlog. Niet helemaal duidelijk echter is of dit ook geldt als een van deze lidstaten zelf de agressor is. Worden dan ook alle lidstaten een oorlog ingetrokken?
Na de val van de Berlijnse muur en de daarop volgende ontbinding van de Sovjet-Unie en het Warschaupact veranderde de geopolitiek drastisch. De DDR was lid van het Warschaupact en de BRD was (sinds 1955) lid van de NAVO. Het doel werd gesteld dat een verenigd Duitsland lid zou blijven van de NAVO en tijdens de onderhandelingen beloofde de NAVO aan Gorbatsjov dat de NAVO niet verder naar het oosten zou opschuiven (not-one-inch). De laatste leider van de Sovjet-Unie ging, om die reden, akkoord en werd feitelijk voormalig Oost-Duitsland van het Warschaupact naar de NAVO overgeheveld. De belofte bleek echter al snel niets waard.
Sinds deze (loze) belofte heeft de NAVO 14 voormalige Warschaupact landen en zelfs voormalige Sovjet staten ingelijfd bij de NAVO. Velen grenzen direct aan Rusland wat door de VS als erfgenaam van de Sovjet-Unie en daardoor nieuwe vijand wordt afgeschilderd. In 2008 wilde de VS graag Oekraïne en Georgië inlijven bij de NAVO maar dit voorstel werd niet aangenomen (uitstel? of afstel?). Poetin liet toen al duidelijk weten dat dit géén optie was.
Kort na de belofte (not-one-inch) van Genscher (BRD) en Baker (US) aan Gorbatsjov dook in de US de “Wolowitz doctrine” op:
The doctrine announces the U.S.’s status as the world’s only remaining superpower following the collapse of the Soviet Union at the end of the Cold War and proclaims its main objective to be retaining that status.
De doctrine kondigt de status van de VS aan als de enige overgebleven supermacht ter wereld na de ineenstorting van de Sovjet-Unie aan het einde van de Koude Oorlog en verklaart zijn belangrijkste doel om die status te behouden.
In dit (overigens geheim verklaarde document dat lekte naar de New York Times) werd eigenlijk Rusland al meteen als vijand omschreven en het beleid van de VS zou zijn om er alles aan te doen om Rusland te beteugelen. Senator Edward M. Kennedy beschreef het als “een oproep voor de 21e eeuw Amerikaans imperialisme dat geen enkele andere natie kan of mag accepteren.“.
Amerikaans imperialisme … zo noemt een eigen senator het al. Dus zullen we dat ook maar serieus nemen. Maar dan komen we terug op de vraag die ik eerder stelde: “Wat als een van deze lidstaten zelf de agressor is. Worden dan ook alle lidstaten een oorlog ingetrokken?“.
De VS opereerde en diende haar eigen belangen onder de NAVO-vlag in Libië, Afghanistan, Servië, Irak en vele andere conflicten. Of de bijdragen van andere lidstaten militair noemenswaardig waren is de vraag maar de schijn wordt in ieder geval gewekt dat het “breed gedragen” wordt. Vooral in Europa.
Ook vooral in Europa lijken wij het idee te hebben dat de NAVO acties een algemeen belang voor de wereldvrede dienen. Buiten Noord-Amerika en Europa wordt daar echter heel anders over gedacht. Zelfs de steun voor Oekraïne houdt buiten de Noord-Amerikaanse en Europese grenzen eigenlijk al meteen op. Leiders van (niet de minste) landen lieten zich al negatief uit over de aanpak van de VS en Europa van het Oekraïne conflict: China, Indonesië, India, Saoedi Arabië, Brazilië en ik kan nog wel even doorgaan. Mede door het Oekraïne conflict is wellicht ook de BRICS in een stroomversnelling gekomen.
Ook de laatste daad van agressie van de VS (het opblazen van de NorthStream pijpleidingen) bleek achteraf een NAVO actie te zijn, ondanks dat niet alle NAVO-lidstaten (volledig) werden ingelicht. Onder toeziend oog van de Noorse secretaris-generaal van de NAVO Jens Stoltenberg werkten Noorse en Amerikaanse militairen aan deze “missie”. Dat deze actie eigenlijk alleen de Europese landen hard treft en nagenoeg geen effect lijkt te hebben op Rusland wordt afgedaan als onzin. Europese leiders ontkennen de betrokkenheid van de VS en zeker van de NAVO.
Alles bij elkaar opgeteld moeten wij (Europeanen) wellicht eens goed ons NAVO-lidmaatschap opnieuw evalueren.
- Is er, na de val van de Sovjet-Unie en het Warschaupact, nog wel een nut voor de (verdedigende) taak van de NAVO?
- Moeten, bij NAVO acties, niet alle lidstaten, op de hoogte worden gesteld en tevens ook goed ingelicht toestemmen?
- Werkt het credo “Een aanval op één is een aanval op allen” nog wel in de sterk veranderende geopolitiek?
- Is het risico niet te groot dat we een oorlog worden ingezogen die we duidelijk niet willen en niet in ons belang is?
Zoveel vragen. Nauwelijks antwoorden. We gaan blind een zeer onzekere toekomst tegemoet die, volgens sommigen althans, vrijwel zeker tot een 3e wereldoorlog zal leiden.
